TEMEL MAĞDUR KANUNU Ülkemizdeki hukuk sistemi, çatışma, hizipleşme, ötekileştirme, şiddet ve uzlaşma kültürünün olmaması sonucu olarak, açılan dava sayısının çokluğu ile zorluklar yaşıyor. Geciken adalet, uzayan davaların ortaya koyduğu durum, mağdurun, mağduriyet sürecini uzatıyor. Çoğu zaman adil yargılanma sürecinin işlemediği ortamlar çoğalabiliyor. Nitekim Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru sayısının artması da bu düşüncemizi doğrulayan bir durum. Sistemin bu şekilde sürdürülebilmesinin zorluğu da ortada. Yargıda reform anlayışı ile ortaya koyduğumuz gelişmelerin yetersizliği de hepimizin malumu. Bu girişten sonra ülkemizde henüz bulunmayan bir temel kanundan söz edeceğiz bu makalede: Temel Mağdur Kanunu. "Temel Mağdur Kanunu" (Victim's Rights Law), genel bir hukuk prensibini veya belirli ülkelerde mağdurların haklarını koruyan yasaları tanımlamak için kullanılıyor.Bu terimin her ülkede farklı bir karşılığı var ve bazı ülkelerde benzer amaçları taşıyan yasalar farklı isimlerle anılıyor. Bu bağlamda, dünyada birçok ülke, suç mağdurlarının haklarını korumak için çeşitli yasalar ve düzenlemeleri kabul etmiş. Bu yasalar genellikle mağdurlara bilgi erişimi, adil davranış, tazminat ve koruma gibi haklar sunuyor.Dünyanın gelişmiş ülkeleri bu kanun ile mağdur vatandaşlarının haklarını ve hukukunu korumayı amaçlıyor. Şimdi gelin bu kanunu yapan ülkelere bir göz atalım.Örnekler arasında ABD, Kanada, Avustralya, Birleşik Krallık ve birçok Avrupa Birliği üyesi ülkeler yer alıyor. ABD ABD'de, 1984 yılında kabul edilen "Suç Mağdurları Hakları Yasası" (Victims of Crime Act - VOCA), mağdurlara yönelik federal fonların kullanımını düzenliyor ve mağdurlara mali destek sağlıyor. Ayrıca, 2004 yılında "Suç Mağdurlarının Hakları Yasası" (Crime Victims' Rights Act) kabul edilmiş, bu yasa da federal düzeyde mağdurlara önemli haklar tanıyor, örneğin; dava süreçlerine katılma, suçluların serbest bırakılması hakkında bilgilendirilme ve tazminat hakkı gibi. Kanada Kanada'da "Mağdurların Hakları Kanunu" (Canadian Victims Bill of Rights) 2015 yılında yürürlüğe girmiş. Bu kanun, mağdurlara bilgi edinme, koruma, katılım ve tazminat hakları sağlıyor. Avustralya Avustralya'da her eyalet ve bölgenin, suç mağdurlarının haklarına ilişkin kendi yasalarını çıkardığını görüyoruz. Genel olarak, bu yasalar mağdurlara bilgi alma, adil davranış görme ve bazı durumlarda maddi tazminat alma hakları sağlıyor. Avrupa Birliği AB üyesi ülkeleri, 2012 yılında kabul edilen "Mağdurların Hakları Direktifi"ni (Directive 2012/29/EU) uygulamak zorunda. Bu direktif, mağdurlara saygılı ve anlayışlı bir şekilde muamele edilmesini, mağdurların suç işlenmesiyle ilgili bilgilere erişimini ve gerektiğinde koruma almasını sağlıyor. Pekiyi bu Kanunların Amacı Nedir? Bu tür kanunların genel amacı, suç mağdurlarının haklarını güçlendirmek, onlara adil ve saygılı muamele sağlamak, suç sonucu yaşadıkları zararları telafi etmek ve adalet sürecine katılımlarını kolaylaştırmaktır. Bu kanunların Ülkelere Katkısı Ne Olmuştur? Bu kanunlar sayesinde mağdurların adalet sürecine daha fazla dahil olmaları sağlanmış, mağdurların ihtiyaçlarına daha duyarlı yaklaşımlar geliştirilmiş ve mağdurlara maddi ve manevi destek sağlanmıştır. Ayrıca, toplumda suç mağdurlarına yönelik farkındalığın artması ve mağdurların haklarının korunması konusunda önemli ilerlemelerin kaydedildiğini görüyoruz. Günümüzde, suç mağdurlarının haklarına yönelik düzenlemeler giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Suç mağdurları, yaşadıkları travmanın ardından adalete erişim, koruma ve tazminat gibi haklara sahip olmalıdır. Bu haklar, onların toplum içindeki yerlerini korumalarına ve iyileşmelerine yardımcı olurken, aynı zamanda suçun mağduru olan bireylerin yaşadığı acıyı azaltmaya da katkı sağlayacaktır. Suç, sadece suçluyu etkilemez; aynı zamanda suçun mağduru olan bireylerin hayatlarını da derinden etkiler. Bu nedenle, suç mağdurlarının haklarının korunması ve desteklenmesi son derece önemlidir. Suç mağdurlarının adalete erişimi, korunması ve iyileşmesi için çeşitli ulusal ve uluslararası düzenlemeler yapılmıştır. Suç mağdurlarının haklarına ilişkin düzenlemeler, çoğunlukla suçun işlendiği ülkelerin yasal sistemleri içinde yer alıyor. Ancak, dünya genelinde hala birçok ülkede suç mağdurlarının haklarına ilişkin yetersizlikler bulunuyor. Bazı ülkelerde mağdurların adalete erişimi zorlaşırken, diğerlerinde koruma ve tazminat gibi haklar yetersiz düzenlemelerle sınırlı kalıyor. Suç mağdurlarının haklarına yönelik düzenlemeler, adalet sistemlerinin temel bir parçası olmalıdır. Bu düzenlemeler, mağdurlara saygı göstermeyi, onların haklarını korumayı ve iyileşmelerine destek olmayı amaçlamalıdır.Her ülkenin bu konuda daha fazla çaba göstermesi ve mevcut düzenlemeleri güçlendirmesi gerekiyor. Suç mağdurlarının yaşadıkları travmayı hafifletmek ve toplumda daha güçlü bir yer edinmelerine yardımcı olmak için, suç mağdurlarının haklarına yönelik uluslararası standartlar ve en iyi uygulamaların benimsenmesi gerekiyor. Suç mağdurlarının haklarının güçlendirilmesi, adalete erişimi sağlamak ve toplumda daha adil bir ortam yaratmak için önemlidir. Gelelim ülkemize; pekiyi ülkemizde böyle bir kanun var mı? Cevabımız maalesef hayır? Kanaatimiz odur ki; İnsanı Yaşat ki Devlet yaşasın diyen kadim bir medeniyet, temel mağdur kanunu’nu çıkararak insanına verdiği değerin sözde değil, özde olduğunu göstermelidir. Türkiye'de temel bir mağdur hakları kanununun olmaması, bir dizi olumsuz sonuca neden oluyor. Mağdurların Korunmasında Eksiklikler: Mağdur hakları temel kanunu olmadan, suç mağdurlarının korunması konusunda eksiklikler yaşandığını görüyoruz. Mağdurların güvenliği ve gizliliği gibi önemli konuların yeterince ele alınmaması riski artıyor. Adalete Erişimde Zorluklar: Mağdur hakları temel kanunun olmaması, suç mağdurlarının adalete erişiminde zorluklar yaşamasına neden oluyor. Mağdurların davalarıyla ilgili bilgilendirilmesi, desteklenmesi ve sürece dahil edilmesi konularında eksiklikler ortaya çıkıyor. Tazminat ve Yardım Eksikliği: Mağdur hakları temel kanunu olmadan, mağdurların tazminat alma ve diğer desteklere erişiminde zorluklar yaşanıyor. Bu durum, mağdurların travmatik deneyimlerinin etkileriyle başa çıkmalarını zorlaştırıyor. Suçla Mücadelede Zayıf Bir Halka: Mağdur hakları temel kanununun olmaması, suçla mücadelede zayıf bir halka oluşturuyor. Mağdurların cesaretlendirilmesi ve desteklenmesi, suçla mücadelede önemli bir rol oynar. Ancak, bu desteklerin eksikliği, suçun önlenmesi ve suçluların adalet önüne çıkarılması sürecini zorlaştırabiliyor. Uluslararası Standartlara Uyum Eksikliği: Birçok uluslararası sözleşme ve standardın, suç mağdurlarının haklarını korumaya yönelik tedbirler öngördüğünü görüyoruz. Türkiye'nin bu standartlara uyum sağlamaması, uluslararası arenada itibar kaybına ve eleştirilere neden olabiliyor. Sonuç olarak, Türkiye'de temel mağdur hakları kanununun olmaması, suç mağdurlarının korunması, adalete erişimi ve iyileşmeleri konusunda önemli zorluklara yol açıyor. Hedefimiz muaasır medeniyet seviyesine yükselmek ise, mağdur haklarına yönelik kapsamlı ve etkili bir yasal çerçevenin oluşturulması ülkemiz adına önemliolduğu kanaatini taşıyorum.